به گزارش روابط عمومی انجمن کلام اسلامی حوزه، نوزدهمین نشست از مجموعه نشست های همایش ” ایمان و چالش های عصر جدید” به همت انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه و دانشکده الهیات پردیس فارابی دانشگاه تهران و با همکاری کمیته برگزاری کرسی های آزاداندیشی حوزه های علمیه برگزار گردید.
دکتر محمدحسین منتظری،عضو هیأت علمی دانشکده الهیات پردیس فارابی دانشگاه تهران، در این نشست که سه شنبه گذشته ۲۶ اسفند ماه ۱۳۹۹ با توجه به محدودیت های اعلام شده، بصورت مجازی برگزار گردید؛ به بیان نقطه نظرات خود پرداختند که خلاصه مطالب مطرح شده در ادامه آورده می شود:
آیات متعددی در قرآن کریم بر این نکته اشاره دارد که هدایت و ضلالت تنها به مشیت و اراده خداوند وابسته است و هدایت فعل اختصاصی حضرت حق معرفی شده است تا جایی که در آیاتی هدایت حتی از پیامبر خدا (ص) نیز سلب شده و تنها به حق تعالی منحصر می¬شود. مسأله انحصار هدایت به اراده خداوند در روایات امامیه نیز بارها مورد تأکید قرار گرفته است. در مجموعه روایی متقدم و قابل اعتماد الکافی که بابی با عنوان «الهدایه أنها من الله عز و جل» به این نکته اختصاص داده، چنین آمده است که اگر خداوند ضلالت بنده¬ای را اراده کرده باشد و همه اهل آسمان و زمین بخواهند او را هدایت کنند، قطعا نمی¬توانند چنین کنند. از سویی دیگر در متون دینی بارها بر این امر تأکید شده که انسان در سرنوشت خویش نقشی بی بدیل دارد و مسئولیت اعمالش بر عهده اوست و محاسبه و رسیدگی به اعمال او نیز به سبب همین نقش انجام خواهد گرفت. با خوانش دقیق¬تر قرآن کریم اما با نکته¬ای رو به رو می¬شویم که به نظر می¬رسد می-توان این ناسازگاری را پاسخ گفت. در بیشتر آیات قرآن، ایمان فعلی معرفی شده که بر خلاف هدایت و ضلالت تنها به اراده خداوند مشروط نشده است. در روایات امامیه نیز با تفکیک جدی هدایت و ایمان، حقیقت ایمان را فعل ارادی انسان معرفی می¬کند. ایمان عملی ارادی است که پس از هدایتی که از جانب پروردگار بر انسان عرضه می¬شود، از او خواسته می¬شود. در پایان نیز به نظر می¬رسد می¬توان تمایز هدایت و ایمان را بر پایۀ دو آموزه صنع الهی و امربین امرین بهتر تحلیل کرد.
