به گزارش روابط عمومی انجمن کلام اسلامی حوزه، نشست علمی تخصصی “نیازشناسی حوزه مهدویت”با همکاری بنیاد فرهنگی امامت، انجمن مهدویت حوزه امروز چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه ۹۵ ساعت ۱۸ الی ۲۰ در سالن همایش های تخصصی بنیاد برگزار شد.
در ابتدای این نشست حجت الاسلام و المسلمین مرتضی داودپور، پژوهشگر جامعه المصطفی العالمیه تبیین ضرورت انجام طرح نیاز شناسی مهدویت اظهار داشت: تعیین خط مشی های پژوهشی صحیح و واقعی مهدویت در عرصه ی بین المللی و ترفندهای خاص جنگ نرم دشمنان برای تحریف مهدویت وسوء استفاده های دشمنان تشیع از فقر فرهنگی و وجود مدعیان دروغین از سوی دیگر، ضرورت نیازسنجی پژوهشی های مهدویت را دو چندان کرده است.
ایشان با استناد به سخنان مقام معظم رهبری حفظه الله تعالی گفت: سخن مقام معظم رهبری حفظه الله تعالی خطاب به پژوهشگران مهدوی، بیانگر اهمیت این مطلب است که فرمود: «بگردیم دنبال خلأها، دنبال آنچه که نیاز به آن هست، اینها را پیدا کنیم. هر کسى ذوقى دارد، استعدادى دارد، توانایى‌هایى دارد، ظرفیتى دارد، از این ظرفیت استفاده بشود براى اینکه کار انجام بگیرد… ما بیشتر از دیگران اولى هستیم به اینکه به این مسأله بپردازیم؛ کارهاى علمى و دقیق و متقن روى این مسأله انجام بگیرد…».
ایشان شناسایی نیازهای پژوهشی مهدویت جامعه المصطفی(ص) العالمیه و اولویت یابی نیازها را از اهداف این طرح عنوان کرد و در تبیین آن اظهار داشت: گونه شناسی مخاطبان، شناسایی انتظارات، مشکلات و آسیب های، شناسایی نقاط ضعف وقوت، شناسایی انتظارات مخاطبان، تعیین راهبردهای پژوهشی، شناسایی تهدیدها و فرصت های بین المللی، شناخت اهداف، استراتژی و برنامه های مؤسسات و مراکز مختلف، در راستای شناسایی ظرفیت های پژوهشی مهدوی از جمله اهداف می باشد.
الگوی اصلی نیازسنجی پژوهشی مهدویت از دیگر مباحثی بود که حجت الاسلام و المسلمین داودپور به آن پرداخت.
حجت الاسلام و المسلمین داود پور در ادامه این جلسه در تبیین مفهوم نیازسنجی گفت: کلمه «نیاز» به معنای تحلیل شکاف یا فاصله وضع موجود با وضع مطلوب است. بنابراین نیاز سنجی از شناسایی فاصله میان آنچه هست و آنچه باید باشد و درجه بندی آن‌ها به ترتیب اولویت و نیز انتخاب نیازهایی که باید کاهش یافته و حذف شود اطلاق می شود.
وی اظهار داشت: نیاز سنجی پژوهشی مهدویت، فرآیندی جهت شناسایی نیازهای پژوهشی مهدویت و تعیین اولویت در بین پروژه‌های مختلف تحقیقاتی است تا از این رهگذر، مبنای قابل دفاعی برای تخصیص مؤثر منابع و تعیین خط مشی های آینده نگرانه جامعه المصطفی(ص) العالمیه در قلمرو مهدویت، تبیین گردد.
ایشان تشکیل کمیته، تعیین اهداف استراتژیک برنامه، انتخاب رویکرد اولویت یابی، مطالعات جهت یابی، مطالعه اولویت یابی، مطالعه امکان سنجی را از مراحل شش گانه انجام نیازسنجی پژوهشی عنوان کرد.
حجت الاسلام داودپور با اشاره به یافته های جامعه المصطفی (ص) العالمیه در موضوع مهدویت گفت: بر اساس تجمیع منابع علمی موجود مهدویت در جامعه المصطفی که شامل کتب، پایان نامه ها و مقالات در موضوعات و گرایش‌های مختلف است به ترتیب در سیاسی- اجتماعی ۲۹۴، ادیان و مذاهب ۱۰۳، کلام ۷۶ ، قرآن و حدیث ۵۸ ، تاریخ ۲۶ ، اخلاق و تربیت ۹ و در آینده پژوهی ۱ اثر می باشد.
وی در ادامه افزود: درصد همایش های مهدوی از کل همایش ها تا سال ۱۳۹۱، ۱۳% است و این درصد به نسبت نشست های مهدوی از کل نشست ها تا سال ۱۳۹۱، تنها ۳% می باشد. همچنین در بحث تدوین کتب مهدویت از سوی پژوهشگران المصطفی، تألیف ۴۲، ترجمه ۱۱، تحقیق ۳ و تصحیح ۱ اثر یافت شد.
ایشان تأکید کرد: طبق یافته های ما تا پایان سال ۹۳، از مجموع ۴۸۲۵ پایان نامه تنها ۵۸ اثر مهدوی بوده، یعنی تنها یک درصد از کل پایان‌نامه‌ها با موضوع مهدوی بوده است.
حجت الاسلام داودپور اظهار داشت: با توجه به ارزیابی دانش آموختگان نسبت به آشنایی با مباحث مهم مهدویت، نشان می دهد که آنچه شایسته بود بدان پرداخته نشده است. از اینرو لزوم برنامه ریزی به منظور برگزاری دوره‌ها و کارگاه های مختلف در زمینه مهدویت و نیز گنجاندن مباحث مهدویت در واحدهای درسی امری ضروری به نظر می رسد.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا نژاد، عضو هیأت علمی جامعه المصطفی العالمیه به عنوان دیگر سخنران این نشست در تبیین نیاز های پژوهشی در عرصه مهدویت گفت: در انجام این پروژه، مباحث با توجه به فراوانی گرایش‌ها، فراوانی سؤالات، اولویت بندی، سطح موضوعات، امکان پژوهش، اولویت پژوهش بر اساس رشته کلام و مذاهب و نیز بر اساس رشته ادیان و فرق تقسیم بندی شده است.
جدول فراوانی گرایش‌ها
ایشان در ادامه اظهار داشت: بر اساس تجمیع منابع علمی (کتب ،پایان نامه ها و مقالات) اطلاعات به دست آمده با درجه “الف” و “ب” بر اساس الگوی طرح در گرایش ها و موضوعات به شرح ذیل می باشد:
موضوعات با درجه “الف“:
- کارکرد و شأن هدایتی امام؛
- تبیین جایگاه نواب و ولیفقیه در زمان غیبت؛
- ماهیت و فلسفه غیبت و نقش امام در عصر غیبت.
موضوعات با درجه “ب“:
- ضرورت استمرار وجود امام در هر زمان؛
- معیارهای شناخت حجت الهی؛
- مبانی کلامی مهدویت؛
- بررسی و نقد شبهات مستشرقان بر اندیشه مهدویت.
دکتر رضا نژاد در ادامه سخنان خود اظهار داشت: تمامی یافته های پژوهشی در قالب شش جدول ذیل با درجه “الف” تا “د” با موضوعات پژوهشی تهیه و تنظیم شده است که به شرح ذیل می باشد:
- ارائه ۴۶ موضوع پژوهشی با اولویت بندی بر اساس رشته کلام و مذاهب؛
- ارائه ۳۶ موضوع پژوهشی با اولویت بندی بر اساس رشته ادیان و فرق؛
- ارائه ۷۵ موضوع پژوهشی با ترتیب امکان پژوهش موضوعات بر اساس گرایش کلام و مذاهب؛
- ارائه ۴۲ موضوع پژوهشی با ترتیب امکان پژوهش موضوعات بر اساس گرایش ادیان و فرق؛
- ارائه ۲۲ موضوع پژوهشی با اولویت پژوهشی موضوعات بر اساس گرایش کلام و مذاهب؛
- ارائه ۴ موضوع پژوهشی با اولویت پژوهشی موضوعات بر اساس گرایش ادیان و فرق.
نمای کلی گزارش شناسایی نیازها
|
ردیف |
نوع گزارش |
تعداد نیاز استخراج شده |
تعداد فرمهای تجمیع شده |
|
۱ |
منابع علمی – پژوهشی با رویکرد موضوعی فرم مصاحبه های نخبگان مهدویت |
۱۲۰ |
۲۱ |
|
۲ |
رویکرد مدیریتی تقاضا محور (موضوعی) فرم مصاحبه های مدیران وکارشناسان |
۵۴ |
۲۰ |
|
۳ |
منابع علمی – پژوهشی موضوعی – فرم مصاحبههای اساتید جامعه |
۸۷ |
۲۶ |
|
۴ |
محور اسناد و منابع علمی – پایان نامه های مهدویت جامعه المصطفی |
۶۳ |
۴۰ |
|
۵ |
رویکرد آسیب شناسی – موضوعی بر اساس شبها ت و سؤالات مهدویت |
۱۰۹ |
۱۰۶ |
|
۶ |
رویکرد آسیب شناسی – فرم مصاحبه های نخبگان و اساتید |
۲۹ |
۴۱ |
|
۷ |
محور مطالعات اسناد بالادستی و اسناد چشم انداز |
۹ |
۷ |
|
۸ |
محور مطالعات تطبیقی |
۵ |
۲ |
|
|
جمع شناسایی نیازها |
۴۷۶ |
۲۶۳ |
حجت الاسلام و المسلمین رضا نژاد در پایان تأکید کرد: اگرچه این موضوعات گردآوری و احصاء شده است امام در حال حاضر تلاش و همکاری تمامی مراکز مرتبط من جمله انجمن کلام اسامی حوزه، انجمن مهدویت حوزه و بنیاد امامت را مطلبد تا زمینه را برای ارائه این مباحث به جامعه مخاطبان فراهم آورند.
لازم به ذکر است، نشست علمی تخصصی “نیاز شناسی حوزه مهدویت“به همت انجمن کلام اسلامی حوزه، بنیاد فرهنگی امامت و انجمن مهدویت حوزه امروز چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه ۹۵ ساعت ۱۸ الی ۲۰ در سالن همایش های تخصصی بنیاد برگزار گردید.
