به گزارش روابط عمومی انجمن کلام اسلامی حوزه، نشست نقد کتاب “کلام جدید” شب گذشته با حضور مؤلف و ناقدان از سوی انجمن کلام اسلامی حوزه و گروه کلام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره و قطب علمی فلسفه دین، با حضور اساتید، طلاب و دانشجویان برگزار گردید.
در ابتدای این نشست دکتر حسن یوسفیان مولف کتاب، در تشریح کتاب کلام جدید گفت: این کتاب حاوی ۱۲ فصل و در ۴۴۰ صفحه با همکاری موسسه و انتشارات سمت منتشر شده است.
حسن یوسفیان اظهارداشت: این کتاب درسنامه‌ای پژوهش‌محور در موضوع کلام جدید(فلسفه دین) می باشد که هدف از نگارش این کتاب صرفاً پدید آوردن متنی آموزشی در موضوع یاد شده نیست بلکه آن بوده که در پژوهش‌هایی که در این موضوع انجام می‌گیرد، سهیم می‌شود و به ویژه در بومی‌سازی مباحثی که رنگ و بوی غرب دارند، حرکتی انجام شده باشد.
عضو هیأت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ادامه داد: فصل‌های مختلف این کتاب، در عین رعایت اختصار، از جامعیتی نسبی برخوردارند؛ به‌گونه‌ای که گاه در ذیل یک موضوع نکاتی میتوان یافت که در آثار مستقلی که به همان موضوع پرداخته‌اند، به چشم نمی‌خورد.
وی بیان داشت: جمع میان این دو ویژگی (اختصار و جامعیت) ممکن است مطالعه این اثر را برای برخی از دانشجویان به‌ویژه آنان که «درس‌نامه آموزشی» را با «خودآموز درسی» یکی می دانند، دشوار می سازد، حتی در مباحث فرعی و حاشیه‌ای نیز غالباً بنای ما بر «جامعیت در تحقیق» و «گزیده‌گویی در نگارش» بوده است؛ گاه مطالب یک کادر یا پاورقی کوتاه محصول چند‌ساعت پژوهش همراه با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای رایانه‌ای است.
دکتر یوسفیان یادآور شد: کتاب حاضر مشتمل بر دوازده فصل است که به ترتیب عبارت‌اند از: دین و مطالعات دینی؛ خاستگاه دین؛ اثبات وجود خدا؛ صفات خداوند؛ جایگاه شرور در نظام آفرینش؛ نیاز به دین؛ زبان دینی؛ عقل و وحی؛ تجربه دینی؛ کثرت گرایی دینی؛ دین در عرصه جامعه؛ دین و اخلاق از جمله فصول دوازده گانه این کتاب می باشند.
در ادامه این نشست، حجت الاسلام و المسلمین حمیدرضا شاکرین به عنوان یکی از ناقدین در نقد و بررسی کتاب «کلام جدید» اظهارداشت: این کتاب قابل تحسین است و مواردی مانند نحوه بیان مباحث، شیوه تدوین و منابع زیاد را از میتوان از ویژگیهای بارز این کتاب دانست.
وی ادامه داد: عنوان کتاب کلام جدید در واقع تابع تعریف محقق می باشد ولی فارغ از این مبحث و آن چه در ذهن هر کسی به وجود می آید، عنوان کتاب کلام جدید در واقع باید مجموعه ای از پاسخ ها به جدیدترین شبهات رایج و وارد شده به مباحث کلامی و یا ارجاعات آن باشد.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: کتاب حاضر باید به جدیدترین مباحث علمی و نظریه های مختلف حوزه کلامی بپردازد و عنوان جدید بودن نوعی الزام را به دنبال می آورد.
حجت الاسلام شاکرین در بخش دیگری از سخنانش به ساختار کتاب اشاره کرد و گفت: به طور واضح مشخص نیست چینش مباحث و ساختار مطالب با چه منطقی از سوی نویسنده صورت پذیرفته است و حتی جای دارد برخی از واژه ها با تعابیر درست تر در نسخه های بعدی آورده شوند.
ایشان در پایان سخنان خود مشخص نبودن تعریف کلام، همچنین کلام جدید در ساماندهی، حل نشدن مسأله تعریف دین، به کار نبردن واژه های مناسب، ابهام در برخی مسائل و استفاده از تعابیر القائی را از جمله مشکلات این کتاب معرفی اعلام کرد.
حجت الاسلام محمد جعفری هرندی به عنوان دومین ناقد کتاب، نیز در نقد و بررسی کتاب « کلام جدید» با اشاره به نقاط قوت این اثر اظهارداشت: در زمانی شاهد چاپ و بهره برداری از این کتاب ارزشمند هستیم که متاسفانه دقت، همت و تلاش چندانی برای انجام امور پژوهشی و تحقیقاتی از سوی محققان هزینه نمی شود.
وی افزود: کتاب کلام، کتابی جامع به صورت نسبی قوی در عرصه مباحث کلامی جدید است که بعد از طرح مباحث کلامی در حوزه، تالیف این کتاب با قوت هر چه تمام تر به ثمر نشست.
عضو هیأت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ادامه داد: روحیه کاوشگری محقق و به کار بردن روش تحقیقی متفاوت غنای علمی و کیفی این اثر را مضاعف کرده است.
حجت الاسلام جعفری هرندی گفت: استفاده از ۷۰۰ منبع علمی فارسی، عربی و انگلیسی و ارجاعات واقعی به این منابع علمی، پژوهشی و تحقیقاتی بودن این اثر را تایید می کند.
وی افزود: ارائه عرصه های تخصصی مطالب و آموزش کلیت مباحث همچنین روحیه و مشی علمی نویسنده و استفاده از منابع دست اول از ویژگی های این اثر می باشد.
عضو انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه در بخش دیگری از سخنانش به ضعف های این کتاب پرداخت و گفت: در بحث ساختاری ارجاع به منابع انگلیسی و فارسی کتب خلاف استاندارد بوده و این شیوه روش مند نیست.
وی بیان داشت: جابجایی برخی از فصول و تغییر برخی از واژه ها نکته دیگری است که نویسنده باید در شماره جدید کتاب به آن توجه داشته باشد.
ایشان در پایان سخنان خودف به کارنبردن شاخص های کتاب های درسی و ارجاع به منابع فراوان، به کاربردن چند منبع نا مناسب، ارجاع به منبع انگلیسی و ترجمه فارسی همان کتاب، عدم استفاده از علایم ویرایشی در موارد نیاز، عدم به کاربردن بحث علم و دین، عدم چینش مناسب مباحث و استفاده از نظرات متعارض را از جمله مشکلات این کتاب دانست.
دکتر حسن یوسفیان نویسنده کتاب، در پایان این نشست با بیان این که برخی از اشکالات بیان شده قابل قبول است و در بازنگری که دارد در این کتاب صورت می گیرد برطرف می شود گفت: در این کتاب بحث تعریف کلام جدید روشن است و وارد مباحثی غیر از کلام نشده و اگر بحثی بیان شده است از نگاه کلامی است.
وی در زمینه ارجاعات فراوان و منابع در این کتاب اظهار داشت: این کتاب در مقاطع مختلف تحصیلی حتی ارشد و دکتری و به غیر از رشته های کلامی تدریس می شود بنابراین شاید این ارجاعات در مقطع کارشناسی مفید نباشد اما در مقاطع دیگر بسیار مفید است؛ در زمینه منابع نیز بسیاری از منابع در مورد معتزله از بین رفته اند و دیگر در دسترس نیستند بنابراین ارجاع به کتاب های دیگر اشکال نخواهد داشت.
کتاب کلام جدید برای نخسین مرتبه در سال ۸۹ و پس از آن تاکنون ۵ مرتبه و در هر مرتبه به تیراژ ۴۰۰۰۰ جلد به چاپ رسیده است؛ از موفقیت‌های این کتاب می توان به معرفی پژوهش برتر در همایش دین پژوهان برتر و کتاب سال حوزه های علمیه در سال ۹۰ اشاره کرد.
لازم به ذکر است نشت علمی نقد کتاب با حضور دکتر حسن یوسفیان مولف کتاب، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمید رضا شاکرین و حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد جعفری هرندی به عنوان ناقدین و دکتر امیر خواص دبیر علمی با حضور اساتید، طلاب و دانشجویان از سوی انجمن کلام اسلامی حوزه، گروه کلام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و قطب علمی فلسفه دین روز سه شنبه ۲۶ آبان بعد از نماز مغرب و عشاء در سالن جلسات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار گردید.
