به گزارش روابط عمومی انجمن کلام اسلامی حوزه، نشست علمی تخصصی “ برداشت هایی نادرست از خاتمیت قرآنی“از سوی انجمن کلام اسلامی حوزه و با همکاری پژوهشگاه بین المللی جامعه المصطفی، اولین کنگره بین المللی قرآن و علوم انسانی و دبیرخانه انجمن های علمی حوزه روز سه شنبه ۲۵ مهر ماه ۹۶ در سالن جلسات مجتمع امین پژوهشگاه بین المللی جامعه المصطفی برگزار شد.
در ابتدای این نشست حجت الاسلام دکتر عزالدین رضانژاد با اشاره به ارتباط این نشست علمی با کنگره بین المللی قرآن وعلوم اسلامی، با بیان این که طرح کنگره بین المللی قرآن و علوم انسانی وابسته به عدم نسخ و جاودانه بودن قرآن کریم است، اظهار داشت: با فرض خاتمیت قرآنی، کارایی قرآن کریم در عصر حاضر مورد سنجه قرار می گیرد و در جهان معاصر شاهد رقابت ادیان و مذاهب با یکدیگر هستیم، که دراین رقابت ها، ادیان توحیدی و غیر توحیدی و مذاهب مختلف اسلامی را با خود همراه ساخته است؛ که با توجه به پیشرفت و گسترش اسلام در جهان، این دین در میان ادیان دیگر، از بیشترین گرایش ها از نظر کمیت و کیفیت برخودار است.
وی افزود: اگر بخواهیم در فضای فعلی به جهانیان بفهمانیم که قرآن کریم برای علوم و رشته های مختلف با ساحت های گوناگون، حرفی برای گفتن دارد، مبتنی بر این است که بگوییم قرآن کریم جاودانه بوده، نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله آخرین پیامبر الهی است.
ایشان به افزایش اسلام ستیزی های استکبار جهانی و قدرت های استعمارگر با اسلام راستین اشاره کرد و اظهار داشت: افزایش جریان های الحادی و ضد توحیدی در جهان رو به فزونی بوده و در قالب های متعدد و مختلفی پیگیری می شود.
عضو هیات مدیره انجمن کلام اسلامی حوزه، با تأکید بر این که اتحاد رقبا و معارضان اصلی دین مبین اسلام، ضرورت توجه به خاتمیت قرآن کریم را دو چندان نموده است، تصریح کرد: صهیونیسم جهانی، جریان های متنوع تبشیری مسیحیت و فرقه های ضاله، دست در دست هم بر این معتقدند اگر دین اسلام دین آسمانی بود، زمانش گذشته است و دین خاتم نیست.
ایشان با مورد توجه قرار دادن دیدگاه های مدعیان تکامل وحی و ادیان اظهار داشت: تحلیل و بررسی استدلال فرقه های انحرافی در نفی خاتمیت قرآنی، که در قالب های مختلف و توسط مخالفان گوناگون پیگیری می شود، از مهمترین موضوعات این نشست علمی به شمار می رود.
وی به استدلال فرقه های ضاله بر خاتمیت قرآنی اشاره نمود و خاطرنشان کرد: به عنوان مسلمان و پیروان دین مقدس اسلام، اعم از شیعه و سنی که بر جاودانگی دین اسلام اعتقاد داریم، باید بحث مبسوطی در این رابطه داشته باشیم.
دکتر رضانژاد با تأکید بر این که اصول و گوهر همه ادیان الهی جاودانه است، تصریح کرد: علی رغم این که شریعت ها به مقتضای نیاز انسان ها متغیر هستند، در این میان احکام ثابت و جاودانه ای وجود دارد که در همه ادیان تغییر ناپذیر بوده، از اصول مشترک شریعت تمام ادیان است.
وی در ادامه به ادله های قرآنی جاودانگی تعالیم قرآنی اشاره نمود و اظهار داشت: آیات «إنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ»(۹ حجر)، «أُوحِیَ إِلَیَّ هذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَکُمْ بِهِ وَ مَنْ بَلَغَ»(۱۹ انعام)، «وَإِنَّهُ لَکِتَابٌ عَزِیزٌ – لَا یَأْتِیهِ الْبَاطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِیلٌ مِنْ حَکِیمٍ حَمِیدٍ»(۴۱ و ۴۲ فصلت)، «فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ»(۳۰ روم)، «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ»(۳۳ توبه) (۲۸ فتح) و آیه «و ما ارسلناک الّاکافّه للناس»(۳۸ سبأ) از مهمترین ادله های قرآنی جاودانگی تعالیم قرآنی به شمار می روند.
ایشان در بیان ادله های روایی جاودانگی شریعت اسلامی یادآور شد: روایاتی از جمله این که امام باقر علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل می‌کند: «ایّها الناس حلالی حلال إلی یوم القیامه و حرامی حرام إلی یوم القیامه» (بحار: ۲/۲۶۰) یا امام علی علیه السلام در خطبه ۱۹۸ می فرمایند: «…. و لا انقطاع لمدّته»، حتی امام باقر علیه السلام در پاسخ زراره از حلال و حرام الهی فرمودند: «حلال محمد صلی الله علیه و آله حلال إلی یوم القیامه و حرامه حرام إلی یوم القیامه لا یکون غیره و لا یجیء غیره»(کافی، ج۱، ص ۵۸) همه بر خاتمیت دین مبین اسلام تصریح می کنند.
دکتر رضانژاد هماهنگی با فطرت انسانی، هماهنگی با عقل، سازگاری با علوم، سهولت و سادگی، انسجام و استحکام درونی، پاسخگویی به نیازهای معرفتی و فقهی زمان (اجتهاد)، سازگاری دین و دنیا، دفاع از اصول اخلاقی و انسانی، عدم مداخله در جزئیات، پویایی و کارآیی شریعت را از مهمترین ملاک‌های جاودانگی دین عنوان کرد.
ایشان همچنین به ویژگی های پویایی و کارایی شریعت جاودانه اشاره نمود و ابراز داشت: وضع احکام ثابت و متغیر، لحاظ مصلحت و مفسدت در وضع احکام، تقدیم اهم بر مهم، نفی عسر و حرج، نفی ضرر و ضرار، اختیارات ویژه حاکم دینی و حجیت عقل و تأیید احکام عقلی از جمله ویژگی های پویایی و جاودانگی شریعت است.
وی در ادامه ضمن تأکید بر توجه به معیارهای فهم معتبر از قرآن کریم خاطرنشان کرد: سازگاری فهم با عقل منطقی، سازگاری فهم با فطرت انسانی، سازگاری فهم با قواعد عرف عام عقلا در زبان محاوره، سازگاری فهم با مفاد درونی قرآن، عدم مخالفت فهم با سنت قطعی معصومان(علیهم السلام) و سازگاری فهم با روح کلی حاکم بر شریعت و قرآن، تنها برخی از معیارهای فهم معتبر به شمار می روند.
عضو انجمن کلام اسلامی حوزه در بخش دیگری از سخنان خود ادعاهای دروغین فرقه های ضاله بابیت، بهاییت و قادیانیه در رابطه با خاتمیت دین مبین اسلام را مورد توجه قرار داد و یادآور شد: با طرح نبوّت جدید از سوى «باب» و پس از او، میرزا حسینعلى نورى (معروف به بهاء)، طرفداران و پیروان آنان، درصدد تفسیر و توجیه و تأویل «خاتمیّت نبوّت پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله پرداختند تا به زعم خودشان، ثابت کنند در اسلام، راه رسالت و ظهور نبىّ صاحب شریعت و دین جدید، باز است و آن چه که ختم شده، نبوّت رؤیایى و تبعى است و لذا وحى و الهام رؤیایى، وجود ندارد.
وی به برخی از استدلال های مدعیان دروغین و فرقه های ضاله در رابطه با نفی خاتمیت اشاره نمود و اذعان داشت: از اندیشمندان فرقه های ضاله در نوشتاری ، کلمه ى «خاتم النبیین» را بزرگ‌ترین حجاب و مانع عرفان و ایقان مسلمین که آن ها را از شاطى بحر عرفان و معرفت حضرت رحمان محروم کرده، می داند و می افزاید؛ آیه ى قرآن مجید و احادیث، به هیچ وجه، دلالت بر عدم تجدید شریعت نمى نماید.
رئیس پژوهشکده علوم اسلامی المصطفی در پاسخ به شبهه مطرح شده توسط فرقه های ضاله، خاطرنشان کرد: جریان های دروغین تفاسیر نادرست و ناقصی از آیات الهی دارند، چرا که با پذیرش ختم نبوت، به طریق اولی ختم رسالت اثبات می گردد و رسول کسی است که قبل از مقام رسالت مقام نبوت داشته است.
وی در ادامه به درجات و مراتب پیامبری بر اساس مبانی دینی اشاره نمود و اذعان داشت: «و لقد فضّلنا بعض النبیین علی بعض»(اسراء / ۵۵ ) نشان دهنده این است که از دایره ۱۲۴ هزار پیامبر، عده ای بر دیگران فضیلت دارند و در عرصه ای دیگر در روایتی از ابی ذر تمام رسولان از میان انبیاء الهی انتخاب شده اند.
ایشان افزود: در آیه ۲۵۳ سوره بقره آمده است؛ «تلک الرسل فضّلنا بعضهم علی بعض منهم من کلّم الله و رفع بعضهم درجات» که بر فضیلت برخی از رسولان بر دیگر رسولان تصریح می کند.
استاد حوزه و دانشگاه در ادامه سخنان خود خاطرنشان کرد: قرآن کریم در آیه «قال انی جاعلک للناس اماماً»(بقره/۱۲۴) و یا آیه ۷۳ سوره انبیاء پس از ذکر ابراهیم،لوط ،اسحاق ویعقوب می فرماید «و جعلنا هم ائمه یهدون بامرنا و اوحینا الیهم فعل الخیرات» که نشان دهنده وجود مقام امامت در میان عده ای از رسولان الهی است.
ایشان مقام اولوالعزم را یکی دیگر از مراتب نبوت عنوان کرد و گفت: «فاصبر کما صبر اولوالعزم من الرسل»(احقاف/۳۵) پیامبران اولوالعزم از میان رسولان انتخاب می شوند و نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله نیز از مقام ختم نبوت برخودار است.
وی با تأکید بر این که رسالت یکی از مراتب نبوت بوده، تمام رسولان از میان انبیاء الهی انتخاب شدند، اظهارداشت: بر اساس روایتی از نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله از ۱۲۴ هزار پیامبر، ۳۱۳ نفر به مقام رسالت رسیده اند؛ به نوعی تمام رسولان قبل از رسالت، نبی بودند و هستند.
دکتر رضانژاد معانی لغوی نبی و رسول را مورد توجه قرار داد و اظهار داشت: در واژه شناسی عربی نبی کسی است که وحی و خبر آسمانی دریافت می کند و هر رسولی که صاحب شریعت باشد، پیش از آن که رسول باشد، باید نبی و دریافت کننده وحی باشد.
حجت الاسلام رضانژاد در پایان با بیان این که ۳۱۳ رسول به معنای وجود ۳۱۳ شریعت مستقل نیست و هیچ ادعایی در این رابطه در میان اندیشمندان ادیان الهی وجود ندارد، ابراز داشت: رسالت، مقامی برتر در میان پیامبران الهی است که بر اساس وجود شرایطی خاص خداوند متعال به برخی از انبیای الهی اعطا نموده است.
لازم به ذکر است نشست علمی تخصصی “برداشت هایی نادرست از خاتمیت قرآنی“به همت انجمن کلام اسلامی حوزه و با همکاری پژوهشگاه بین المللی جامعه المصطفی، دبیرخانه اولین کنگره بین المللی قرآن و علوم انسانی و دبیرخانه انجمن های علمی حوزه روز سه شنبه ۲۵ مهر ماه ۹۶ ساعت ۱۰ الی ۱۲ در سالن جلسات مجتمع امین پژوهشگاه بین المللی جامعه المصطفی برگزار شد.
